Bugün Ne İzledim - benteksizhepin

American Exit

 

Farkında olmasa da her nesil aslında hep aynı şeyleri yaşar. Gerçekte ne olduğu değil önemli olan bizim içimizden ne geçtiği. Çünkü hissettiklerimiz yaşadıklarımızın her zaman önüne geçer. Ve bizi esir alır adeta...

Karısından ayrılmış beş yıldır oğlunu arayıp sormayan bir baba ve babasını tanımayan bir oğul filmin merkezinde. Günün birinde baba çıkagelir ve annesinden izin ister oğluyla zaman geçirebilmek için. Anne kızgındır bu adamın sorumsuzluğuna karşı ve izin vermez. Baba da oğlunu alır ve kendiyle bir hafta sonu geçirmesi için kendi yöntemiyle onu ikna eder. Böylece baba Charlie ve oğul Leo uzun bir yolculuğa çıkarlar. Bu maceralarla dolu garip yol hikayesi Leo’nun babasızı geçen çocukluğuna ve Charlie’nin de kendi geçmişine yaptığı metaforik bir yolculuktur da aslında. Leo babasına karşı hınç dolu Charlie oğlunu sevmekte gecikmiş, kendi sorunlarıyla boğuşan çaresiz her bakımdan suçlu bir baba. 

Ama Leo babasının kendisi için çok tehlikeli bir işe giriştiğini anlar. Zorluklar insanların hayatlarında hep yeniliklere yol açar bu iyi de sonuçlansa kötü de. Ve buna hep ihtiyaç duyarız zira durgunluk ve hareketsizlik ölüm demektir. Oyunculuklarda hem Leo (Levi Miller) hem de Charlie (Dane Cook) çok iyiydiler. AmaLevi Miller’in yeri ayrı tabi. Bütün filmlerinde o sevimli çocuk yüzüyle ciddi büyük adam bakışları atması yok mu o masmavi gözleriyle… Yani aman allahım… Seyrettiğim diğer filmlerinden en beğendiğim ve bu Blogda sayfası da olan Jasper Jones (2017). Pan (2015) ve Better Watch Out (2017)’da güzel filmlerdi. Kısacası çok iyi bir aktör ve ben pek seviyorum kendisini. American Exit, bence güzel bir filmdi. Biterken yaşanan sahne babanın oğula yapması gereken son vazifeydi ve böylece iyi bağlandı film.

Daha çok film karesi için filmle ilgili Blog sayfam.

8/10

Italyanets

 

Çocuk olmanın en güzel yanı nedir bilir misiniz? Umut dolu olmak. Yaşamın kaynağına sahip olmak yani. Aslında kâinat güzel bir yer olmasa bile hep güzel günlerin geleceğine inanmak… İnanabilmek birşeye zannedildiği gibi güçsüzlük değildir aslında. Vanya Solntsev de böyle inançlı bir çocuk işte, onca kir pas içinde saflığını ve temizliğini koruyabilen bataklıkta açan bir çiçek misâli. Altı yaşındaki kahramanımız unutulmuş 2002 yılında bir Rus köyündeki yetimhanede yaşıyor ama burası daha çok pis bir ticarethane. Yetimhanenin kazan dairesinde ise bir çocuk çetesi kaçakçılık, fuhuş her dalavereyi çeviriyor. Yetimhanede yaşayan küçük çocukların tek beklentisi ise zengin bir aile tarafından evlet edinilmek. İtalyan bir aile evlatlık almak için Rus aracı Madam tarafından yetimhaneye getirilince Vanya’yı beğeniyorlar ve evlat edinme işlemleri başlıyor. Tabii Madam’da bedelini (rüşvet) alıp yetimhane ile paylaşıyor. Ortamda Vanya’nın lâkabı da İtalyan oluyor böylece.

Ama bu esnada ne tesadüftür ki daha önce aynı yetimhaneden evlat edinilip giden başka bir çocuğun annesi çıkıp geliveriyor. Çocuğunun izini sürmek için. Ama Madam ve yetimhane yönetimince paralar çoktan paylaşıldığından o zavallı anneyi kovalıyorlar. Çocuğunu gerektiği zaman koruyamayan kadın belki de vicdan azabıyla sarhoş bir şekilde bir trenin altında kalıp yaşamını yitiriyor.Bu ölüm haberi yetimhanede yankılanınca Vanya’nın minik kafasına da bir şey dank ediyor. Ya annesi de gelip onu arar ve İtalya'ya gittiği için bulamazsa? Oysa iyi anlaştığı yetimhaneden büyük bir kız “gelme ihtimali yok annenin öyle olsa seni bırakmazdı” demesine rağmen “ya gelirse” der minik akıllı bıdık. Yurt yönetimdeki kendi ile ilgili gizli kayıtları okuyabilmek için okuma yazma öğrenir ve annesinin izinin peşine düşer. Tehlikelerle dolu dünyaya açılmaya ve müthiş bir maceraya atılmaya karar verir artık onun umudu yani yaşama nedeni öz annesini bulmaktır. 

Yönetmen Andrey Kravchuk bir televizyon ve belgesel yapımcısı bu ilk uzun filmi. Bir yetimhanede yaşayan ve annesini aramak için okuma yazma öğrenen bir çocukla ilgili gazetede çıkan bir haberden etkilenerek filmin senaryosunu Andrei Romanov yazmış. Ama esas söz edilmesi gereken kişi Nikolay Spiridonov yani Vanya’ya can veren yetenekli küçük oyuncu adeta filmin gerçek yaratıcısı o. Bu ilk filminden sonra da oyunculuk hayatına devam etmiş. 2005 yılında Berlin Film Festivali ödülü bulunan film 2006 yılında Rusya’nın En İyi Yabancı Film dalında Oscar adayı da olmuş. Rusya büyük coğrafyası buna mukabil az sayılabilecek nüfusu ama en çok da bolşevik ihtilali öncesi göz kamaştıcı edebiyat geleneği ile müthiş bir kültür ülkesi. Ama bana 1917 İhtilâlinden sonra bu yaratıcılık nispeten inkıtaya uğradı gibi geliyor. 1985 yılında Gorbaçov iktidarı döneminde Doğu - Batı ilişkilerini düzelteyim derken Doğu Avrupa'daki tüm Sovyet uydusu ülkelerinde aydınlar ve milliyetçilerin harekete geçmesi ve ortaya attığı Glasnost (Açıklık) ve Perestroyka (Siyasi sistemin, devlet örgütünün ve hükümet organlarının yeniden yapılanması) ilkelerinin devreye girmesi ile 6 yıl süren reformların ardından 1991 yılının sonunda SSCB resmen dağıldı. İşte bu tarihten sonra bir bocalama devresinden sonra sanki eski kökleriyle tekrar bağ kurmaya başladılar. Bu film ve benzerleri bu gelişmeye örnek teşkil ediyor.

Filmle ilgili Blog sayfam.

8/10

A Man Thing

Erkek İşi büyüklerin acımasız dünyasına bir çocuk gözüyle siyah-beyaz bir bakış. Onüç yaşındaki Bartek Idczak oldukça başarılı bir forvet oyuncusu ve kupalar kazanan okul futbol takımının kaptanı. Aslında biraz haşarı da olsa, her çocuktan pek farkı yok. Hem zaten çocuğun yaramazı makbul değil midir? Babası bir kaybeden ve annesi silik biri. Zavallı çocuk, babasının onu dövdüğünü ve sırtındaki kemer izlerini çaresizce saklamaya çalışmaktadır. Bu nedenle takımda oynamak istemez. Bu defa da güya ona yardım etmeye çalışan futbol koçu tarafından baskı ve şiddete maruz kalır. Ama o bütün bu olumsuz koşullara rağmen sevgi doludur. Hayvan barınağında ki yaşlı bir köpek onun en iyi dostu. Onu yaşatabilecek mi?  Bartek Idczak rolünde Bartosz Idczak müthiş başarılı. O ağlarken seyredeni de ağlatıyor. En azından bu kısacık filmde ben çok ağladım. Aslında uzun bir film olmayı hakedecek kadar dopdolu ve duygu dolu bir şiir.

Not: Filmin Türkçe altyazısı da var. Meraklısı videoyu YouTube'dan indirip altyazıyla izleyebilir. Ama 25 fps alt yazıyı, bu video için 23,976 olarak değiştirmeniz gerek. Tabii İngilizce altyazı videoya gömülü olduğundan üst üste görünüyor. 

Filmle ilgil Blog sayfam.

8/10

Sing

 

Gerçek bir olaydan yola çıkan bu kısa film ödüllü bir okul korosunda geçen ilginç bir olayı anlatmakta. Bu olay 1991 yılında on yaşındaki Zsófi’nin (Dorka Gáspárfalvi) yeni okuluna gelmesiyle başlıyor. Ürkekçe etrafı izleyen yeni öğrenci koronun ezgilerini takip ederek onları seyrediyor. Onu okula alıştıran koroya katılması ve korodan okulun en popüler kızı olan Liza (Dorka Hais) ile arkadaşlık etmesi oluyor. Biri çekingen diğeri girişken ve yetenekli bu iki kız harika bir arkadaşlık kuruyorlar... Koro öğretmeni nedeniyle bu mutluluk uzun sürmüyor… Koroyu ülkenin en önemli festivalinde ödül kazanmakla ünlü bir öğretmen yönetiyor. Yönetmek önemli bir mesele. Hele de yetişkin olmayan, yetişmekte olan bireyler üzerinde böyle bir yetki sahibiyseniz yani; öğretmenler. Hayat boyu alışamadığım insanlar oldular hep. Çok iyileri var çok kötüleri var. Nedense bir ortalamaları da yok. Varsa da çok vasat. Oysa kötü ve vasatın olmaması gereken bir makamdalar.

Yönetmek yani siyaset kelimesinin Arapça kökeni seyisin durulmayan bir atı sakinleştirmesi demekmiş. Tımar etmek diyenler de var. Yani özünde yöneten ve yönetilen arasında eşitsiz bir ilişki işin özüne çökmüş durumda. Bu öğretmen de kendi siyasetini uyguluyor korosunda. Okulda ki herkes koroya katılabiliyor, ancak seçilen kimi yetenekli öğrenciler dışında kimse şarkı söylemiyor. Sadece söylüyormuş gibi yapıp ağızlarını açıp kapatıp, dudaklarını oynatabilmelerine izin var. 

Film en temel soruları soruyor bize. Bozuk bir sisteme karşı durmak ya da sessizce oturmak. Ama öğretmen de kendi sisteminin herkes için en doğru çözüm olduğunu savunuyor - buna ne demeli? İşte siyaset böyle bir iş, bulaşmaya gör herkes haklı, herkes sütten çıkmış ak kaşık ve herkes peygamber mübarek. Hayatta neyin adîl olup olmadığı ile ilgili harika bir hikâye.

 

Yine ilginç ve temiz bir Doğu Avrupa işi karşımızda. Hele Macar’lar bu coğrafyanın en ilginç ülkesi. Her bakımdan özellikle edebiyat ve tarih alanında az ama öz parlak işleri var. Başkentleri Budapeşteyi gezerken dikkatimi şu çekmişti. Bu coğrafyanın çoğu ülkesi gibi çok da zengin değiller. Şehirlerinin en önemli caddelerinde giyim kuşam ve yeme içme mağazaları ve dükkânları kaplamış. Kültür bir nevî zenginlik işi denebilir mi? Budapeşte’nin en prestijli ve geniş bir caddesinde kocaman ve çok eski olduğu belli bir kitapçı dükkânı vardı içi ağzına kadar kitapla dolu. Hayranlıkla seyretmiştim dışardan sonra içine daldım… Böyle değişik bir ülke diye düşüyorum Macaristan’ı. İki küçük kız çok güzel iş çıkarmışlar oyunculuklarıyla. Yönetmen Kristóf Deák yaptığı iyi işin karşılığını almış. Bu harika kısa Macar filmi 2017 yılı kısa film dalında Oscar kazandı.

Filmle ilgili Blog sayfam.

8/10

Just Charlie

 

Küçük bir İngiliz banliyösünde yaşayan futbol yıldızı Charlie (Harry Gilby), burs ile yeni bir takıma gitmeye hazırlanırken, aynaya baktığında bir oğlan çocuğunun vücuduna hapsolmuş bir kız olduğu gerçeği ile yüzleşir, bu durum genç yaşta babasının ve okul çevresinin beklentilerini karşılamak mı yoksa kendi gerçeğini yaşamak mı ikileminde büyük değişimine yelken açar. Sadece Charlie filmi adı gibi basit bir hikâyeyi sade bir şekilde anlatıyor. Bu hikâye kendini kabul etmekle ve bunun toplumsal eleştirisiyle ilgili, çünkü hep başkaları da var hayatımızda; okul, aile vesaire. Kendimize kabul ettirmek zorken kendimizi bir de onlara yaranmak zorundayız. Charlie, bu boğuşma altında sadece bir soru sorulduğunda konuşma hakkına sahip hisseder kendini. O zaman bile basit bir evet veya hayır ile cevap verir. Zor zamanlar onu beklemektedir.

Ablasının kıyafetlerini alır, ormana gider ve dener onları. Ormanın vahşi el değmemiş ortamında trans kimliği de açığa çıkıverir, kim olduğunu anlar. Aile kendileri için yeni olan bu kimlik konusunda ikiye bölünür. Annesi hüzünlenir, ablası şaşırır ancak ikisi de cesurca destekler onu. Ama babası kabullenemez bu yeni durumu; küçük "oğlu" nasıl küçük" kızı" olur? Okulda alay konusu olur, dışlanır ağlatırlar onu. Kendi için azim ama en çok da çevresinin hoşgörüsüne ihtiyacı vardır. Olmaz hatta daha kötüsü olur. Önemli sahnelerden biri, testosteronun erkek vücuduna salınmasını durduracak “ergenlik engelleyicileri” veya ilaçları ile ilgili danışmaya gitttikleri doktor. Böylece, ergenlere cinsiyet kimlikleri hakkında düşünmeleri için zaman tanınmaktadır. Film bunları açıkça anlatmasa da kısaca bahsediyor. Önemli ve can alıcı anları güzelce hissettiriyor. Böylece bunları düşünmenizi sağlıyor.

Charlie çok tatlı, kalabalıklara uymayan özgün kişiliği ile çok da değişik ama dürüst, erkek bedeninde bir kız ve futbolu çok seven ve çok iyi oynayan bir güzellik. Her yönüyle, hayatın sıkıcı tekdüze boktan gidişatına aykırı tertemiz ve güzel kokulu bir çiçek gibi âdeta. Ama çiçek zannedip yanılmayın, orta saha oyuncusu olmasına rağmen kaleye vuruşları da sıkı ha. Delikanlı bir kız yani, konuşması, ses tonu, yürüyüşü, haraketleri herşeyi kendine özgü, taklitsiz, kendi olabilmeyi becerebilmiş nadir insanlardan, üstelik o yaşta... Peter Machen'in senaryosu, bir trans bireyin dönüşüm sürecini basit gerçeği ile hikâyeleştirmiş ve bu süreçte ailenin öneminin altını güzelce çizmiş. Yönetmen Rebekah Fortune’da bunu aynı sadelikle anlatmış. Ama Harry Gilby’nin bu ilk uzun filmindeki müthiş performansı filme asıl dramatik ve duygusal canı katmış. O olmasa belgeselden öteye geçemezdi. Gilby hem fiziği ile hem yüreği ile oynamış ve çok iyi bir iş çıkarmış. Yeni filmlerinde görmek umuduyla selam olsun ona. Ne yazık filmin henüz Türkçe altyazısı yok.

 

Filmle ilgili Blog sayfam.

 

9/10

Pregi

 

"İnsan kaderinden ibarettir" İnsanın alın yazısı diye bir şey varsa -ben olduğuna inanıyorum- olsa olsa bu genlerimiz ve bununla çocukluğumuzda yaşadıklarımızın toplamıdır. Hatta ana karnında geçirdiği zaman bile buna dahil. Bütün hayatını çiziveriyor ya çalakalem ya da özenle. Artık sizin kaderinize ne düşmüşse. Çocukken bize yapılan kötülüklere karşı güçsüzlüğümüzle çaresiziz. Verilen sevgiyi de memnuniyetle karşılıyoruz yine çaresizce. Ama ne verilmişse bize, büyüyüp güçlenip adam olunca onu veriyoruz diğer insanlara yine çaresizce. Filmin kahramanı Wojtek Winkler oniki yaşında bir çocuk onun kaderi annesinin ölümüyle çizilmiş. Babasıyla yalnız kalmışlar. Babası kendi haline bırakmaz oğlunu. Artık iyiliğini düşündüğünden mi çaresizlikten ne yapacağını bilemediğinden mi? Korkaklık bazen insanların kendi hallerinde kalmaması gerektiğini düşündürtür insanlara. O nedenle büyük ideallere inanmak ister insanlar. Dinin yanlış yorumları veya büyük ideolojiler gibi. Oysa insanı kendi haline bırakmayan bu kontrol manyağı sistemler insanı korumak adına onun benliğini yok edip posasını çıkartır.

Wojtek’in başına gelenler de bunlar. Bedenimizde, ruhumuzda ve zihnimizde kamçı izleri olmadan büyüyemediğimizde biz biz alamıyoruz. Evde babası, okulda öğretmen ve arkadaşları, kilisede papaz efendi baskılarlar, kısaca sistem onu istemez. Onun özgün kişiliğini alıp yoğururlar ve kendilerine benzetirler. Çocuk yaşadıklarına dayanamayıp baba evinden kaçar. Ama kaderinden kaçamaz. Filmin ikinci yarısında artık Wojtek’in otuz yaşındaki halini izliyoruz. Artık o da babası gibi dişini kanatarak fırçalar.Yetişkinkiliğinde güzel Tanja'nın ilgisini çeker ve bu kadın onu anlayan tek kişi olur. Ama çocukluğunun korkuları ve çektiği acı zalimliğinin tohumu olmuş ve saflığını yitirmiştir. Çocukluğunda yaşaması gereken anne şefkatini Tanja’da arar sanki. Kadın onu “sert delikanlıyı oynayan bir çocuk” olarak niteler. “Sonunda ona benzeyesin diye kaçmadın babandan” der. O ise “ben hâlâ kaçıyorum” diye cevap verir. Şiddetle öyle iç içe geçmiş ki insanlık ordan koparıp aldığınızda geriye pek bir şey kalmıyor sanki.

Kamera müthiş derecede büyülü kimi sahnelerde. Özellikle sonlara doğru sevişme sahnesinde kameranın açıları kusursuzdu. Tabi oyuncularda oynamış ya da sevişmiş mi demeli. Kadın erkeği sevişmede nasıl huzura yani tekrar cenin haline kavuşturur ve onu tekrar doğurur adeta onu izlettiyor bu oyunculuk ve çekimler. Pregi yani kamçı izi bir Polonya filmi. İdeolojik aşırılıkların toplumsal ve en önemlisi bireysel yaralarının en derin açıldığı topraklardan Doğu Avrupa ve Rusya. Bu nedenle az işle olsa bile en güzelini edebiyatta ve sinemada onlar anlatıyor. Bu filmle de bu işi başarmış yönetmen Magdalena Piekorz. Müthiş etkileyici iç kanatıcı bir film ve bazı sahnelerde ağlattı beni.

Pregi yani kamçı izi bir Polonya filmi. İdeolojik aşırılıkların toplumsal ve en önemlisi bireysel yaralarının en derin açıldığı topraklardan Doğu Avrupa ve Rusya. Bu nedenle az işle olsa bile en güzelini edebiyatta ve sinemada onlar anlatıyor. Bu filmle de bu işi başarmış yönetmen Magdalena Piekorz. Müthiş etkileyici iç kanatıcı bir film ve bazı sahnelerde ağlattı beni.

Filmle ilgili Blog sayfam.

9/10

Shelter

 

Filmin konusu Zack (Trevor Wright) etrafında dönüyor. Annesi öldükten sonra; hasta babası, dul ablası ve ablasının beş yaşındaki tatlı oğlu Cody arasında Kaliforniya San Pedro’nun bir varoş mahallesinde sıkışıp kalmış bir genç. Ailenin yeni reisi o olmak zorunda. Bu sorumluluklar yetenekli olduğu resim konusunda öğrenim görmek istediği önemli sanat okulu CalArt’a gitmesine engel olur. Oysa tek isteği budur. Ama her iyi insan gibi fedakârlık yapmak zorunda hissetmektedir kendini. Çocukluktan beri kız arkadaşı olan Tori ile arası bozulmaya başlamıştır. Zengin bir ailesi olan kankası Gabe ile ara sıra takılır, sörf yaparlar. Gabe’in Los Angales’da yaşayan yazar abisi Shoun (Brad Rowe) geçici süreliğine eve dönünce, Zach’la karşılaşırlar. Kısa sürede arkadaş olurlar, beraber sörf yapmaya ve birlikte zaman geçirmeye başlarlar. Zach için işler iyice karışır. Tutunacak bir dal arayan çaylak tatlı velet Zach ile deneyimli bir gay ve çekici bir herif olan Shoun; bomba bir ikili olur, patlamaya hazır mesabesinde.

İlk öpücükten sonra kafası iyice karışır Zach’ın. Kendini bulma ya da kendi kimliği ile yüzleşmek yani kendi olabilmek sanıldığının aksine pek az insanın başarabildiği bir şey. Hele cinsel tabular işin içindeyse hele gay ilişki söz konusuysa… Üstelik ablası Jeanne bir homofobik ve konuyu öğrenince dili durmaz hiç. Aslında derdi Zach’ın mutluluğu filân değil korkusu onları bırakıp gitme ihtimali. Sanat okumak isteyen Zach’a badana işi teklif eder ya da bir fabrikada işe girip eve para getirmesini söyler. O kadar sorumsuz ve bencil ki belâ karı, kendi çocuğunu bile gerçekten sevemiyor.

Zach’ın kalbi ise sevgi dolu ve bu güzel yüzüne de yansımış ve mavi gözlerinden de fışkırıklıkyo. Öyle harika ve düşünceli ki, Shoun onu eve yemeye çağırdığında ablası şehir dışında olduğundan gelemeyeceğini Cody’ye bakmak zorunda olduğunu söylüyor. Shoun, onu da getir, diyor. Gelmesi sorun olmaz mı? diye sorunca Zach, Hayır o çocuk harika, komik şeyler söyleyip duruyor, der Shoun. Bunun üzerine Zach yeğeninin eskiyen ayakkabılarının yerine yenisini almak üzere mağazaya götürür onu ama yeterli parası yoktur. Sonunda sadece bir terlik alabilirler.  Ama çocuklar kendilerini kimin sevdiğini ve mutlu edebileceğini sezerlermiş. Cody’de Zach’ı çok seviyor ve sen benim babamsın, diyor, Zach, ben senin dayınım dese de… O ısrarla, sen benim babamsın, der durur. Baba ne önemli şeydir çocuklar için. Ve birini beğenmek, sevmek bunu da ona söylemek ne mucizevi bir şeydir. İşte Shoun’da bunu yapıyor, bu tatlı diyalogda.

Shoun- Çok güzelsin.

Zach- Kapat çeneni!

Shoun- İltifat kabul etmeyi öğren.

Zach- Teşekkür ederim.

Yönetmen ve yazar Jonah Markowitz’in ilk ve şu zamana kadar son uzun filmiymiş. Film sanatı açısından fazla bir özelliği olmasa da, özgün ve bence güzel senaryosu ile dikkat çeken bir gay themed film. Oyunculuklarda Zach’a can veren Trevor Wright çok başarılı buldum. Kendiyle çelişen, kendini arayan, tecrübesiz aşık rolünü fena kotarmış. Ayrıca, ablasıyla diyaloglarında ve yeğeniyle tatlıca ilgilendiği sahneleri de sahici ve yaratıcıydı. Bu arada güzel sureti ve mavi gözleri can alıcıydı ya da yakıcı mı demeli?. Shoun karakterinde Brad Rowe’da iyiydi en azından birbirlerine pek yakıştılar. Filmin son sahnesi çok çok güzeldi.

Bu filmin yeri ben de özel. Ama birşeyler yazmak oldukça gecikti. İndirip altyazı ile izlediğim filmlerden ilkiydi sanırım. 7 yıl önce çevirmen black_lola Queer as Folk (USA)’yı çeviriyordu. Ben de online sitelerden izliyordum. Bundan cesaret alarak bu filmi çevirmesini rica ettim. Sağolsun kırmadı ve çevirdi. Ben de böylece torrent alemine girmiş oldum.

Daha çok film karesi ve gif için Blog sayfam.

9/10

Animal Factory

 

Defalarca izlemekten sıkılmadığım bir film. İsminden anlaşılacağı gibi, hiç de insanca olmayan koşullardaki bir hapishanede yaşamı anlatıyor. Aşık olduğu bir genci, yaşaması imkânsız olan hapishaneden kurtarmak için her koşulu göze alan eski bir mahkûmun mücadelesi. Filmin çekildiği yıllarda tam bir erkek güzeli olan Ron rolündeki Edward Furlong’a bayıldım resmen. Ve tabii ona aşık olan hapishane gediklisi Earl’ü oynayan ünlü oyuncu Willem Dafoe, döktürmüş tam anlamıyla.

9/10

We the Animals

"Tüm vahşi hayvanlar arasında, erkek çocuğu, idaresi en zor olandır. Sağduyu çeşmesiyle donanmadıysa henüz, vahşi yaratıklar içinde, o ölçüde hilebaz, keskin zekalı ve en küstah odur. İşte bu sebepten, denebilir ki, birçok zincirle bağlanması gerekir."

Platon

Amerika’da bizim pek alışık olmadığımız şiddet ve sevginin iç içe geçtiği yoksul üç çocuklu bir işçi ailesi, muhtemel New York kırsalında yaşıyorlar. Bira fabrikasında çalışan garip bir anne ve değişik işlerde çalışan ne yapacağı belli olmayan Porto Riko’lu bir baba. Çocukları üç melez kardeş, hiç ayrılmaz üç oğlan, onlar üç kral. Kardeşler arasında müthiş bir bağ ve arkadaşlık var ama yine şiddet ve kavga dolu. Birbirlerinden başka arkadaşları da yok. Bir nevi "hayvanlar" gibi büyüyorlar. Büyümek ve babalarına benzemek için bağrış çağırış, yeni arayışlar ve tehlikelerle.

Yalnız en küçük "hayvan" oldukça farklı, pek babasına benzemek istemiyor. Annesini seviyor ve onun korumasında ama ona da benzemek istemiyor. O kendisi olmak isteyen derin ve yaratıcı bir çocuk. Başının çok belaya gireceği daha bokundan belli bir velet. Erken yaşta herşeyin farkına varıvermek ya da yaratıcı olmak insana bahşedilmiş bir yetenek midir? Yoksa lanet bir ceza mı? Herkes gibi olmamak. Olan bitenlere hep bir başka yerden bakmak. Farklı olmak zorunda olmak, istesen de istemesen de. Jonah böyle bir çocuk ve filmin kamerası da onun gözü adeta. Garip bir evlilikten doğan çocuklar, zahir Brooklyn’de tanıştıklarında Annecik (Ma) ilk çocuğuna hamile kalır daha ondört yaşında ve Babçik’se (Paps) sadece onaltısındadır. Aile aynı ama yine de üç erkek kardeş birbirine pek benzemez. Bu da ilginç, bütün ailelerde böyle değil midir zaten. Kardeşler kendileri olabilmek için farklılaşıyorlar mı acaba? Bu da muhtemel.

Sundance keşfi bu film, Justin Torres’in 2011 yılında yayınlanan ve Biz Hayvanlar olarak Türkçe’ye çevrilen yarı otobiyografik ilk romanına dayanıyor. Ama sadece dayanıyor, ana çatı aynı olmakla beraber bence çok önemli bir kaç ayrıntı ya hiç yok ya da farklı anlatılmış. Gerçi yazar filmin senaryo kadrosunda yer almış. Yönetmen de filmle ilgili bir söyleşisinde filmi biraz daha farklı çağrışımlarla serbest bir şekilde oluşturduklarını söylemiş. Ben kitabı da okudum. Olağanüstü ilginç, açık sözlü ve tam benim sevdiğim tarzda kısa ama depderin bir metin. Aile, kardeşlik ve cinselliğe ilişkin müthiş anlatılar var.

Filmle kitap arasında ki farklar ne denirse, bunları yazsam ne filmi izleyecekler ne de kitabı okuyacaklar pek hoşlanmazlar. Ben spoiler filan pek takmam ama burda önemli sanırım. Önemsiz bir ayrıntıdan söz edeyim en azından, bu bile önemli ya. Abileri Manny ve Joel’in isimleri var ama küçük kardeş Jonah’ın kitapta ismi hiç yok. Kitabın sonlarına doğru bu çocuğun yaşadığı bir "deneyim"den sonra, "ben ben oldum", demesine bir gönderme yapıyor yazar sanırım. Sizin koyduğunuz isim benim dünyamda yok der gibi. Bu "deneyim" kitapta başka bir şekilde anlatılıyor

Kısacası film ana eksende kitaptan alınma bir konuya sahip. Ama önemli ayrıntılarda kendi yolunu çizmiş. Kötü anlamda değil. Yani yeni Black Mirror: Bandersnatch filmi gibi seçenekler üzerine ilerlemiş senaryo ekibi. Öyle olsa ne olur böyle olsa ne olur der gibi farklı kurgular çıkmış ortaya ve birini seçmişler. Keşke Bandersnatch’da ki gibi hepsini çekselerdi. Bence bu haliyle de film gayet güzel. Bazı bakımlardan kitap çok daha üstün. Ama sinemasal açıdan film de iyi. Kitabın ana kurgusuna eşlik eden esas anlatılması gereken şey zayıflamış, bazı bakımlardan yok olmuş. Nedir esas anlatılması gereken derseniz, anlatması burda zor. Ama şu kadarını söyleyebilirim cinselliğin en ara sokakları. Ya da bazı kişiler için en ana caddeleri, bulvarları mı demeli? Ne farkeder. Diyalektik zıtların birliği değil mi? Kitapla ilgili ayrı bir yazı yazıp, yazının başına da, kitabı okuduktan sonra okuyun, notuyla iletmek istiyorum becerebilirsem.

Filmin yönetmeni belgeselci Jeremiah Zagar’ın ilk kurgu filmiymiş. Filmde ilginç animasyon sahneler var. Jonah’ın iç dünyasını anlatmak için iyi ve başarılı bir yöntem olmuş. Bir de su altında geçen veya geçiyormuş gibi yaşanan sahnelerle uçma sahneleri gibi metafor görüntüler çok yaratıcıydı. Özellikle dış çekimler belgesel tadında, kimi zaman haraketli kimi zaman durgun ama her daim temiz ve güzeller. Işığın kullanımı çok iyi. Oyuncuların hepsi de filme uyumlu ve rollerini özümsemişler. Yönetmen söyleşisinde, "Disney olmayan bir film", demiş. Bunu tüm oyuncular anlamış ve buna göre oynamışlar. Ama en çok amatör ve yaşları çok küçük üç kardeş ayakta alkışlanası harika iş çıkarmışlar. Hele kitabın isimsiz kahramanı ama filmin Jonah (Evan Rosado) bir döktürmüş ki, acıttı her yerimi. Kitapta ki karakterin yaşadıkları aklıma gelip de onun koca gözlerinde o hüznü yansıtabildiğini görünce benim de gözlerim yaşardı.

Daha çok film karesi için Blog sayfam.

8/10

Mid90s

 

"Sen çocukların lanet olası bir pislik olacağı çağdasın." Mid90s, 90’ların ortalarında Los Angeles’de geçiyor. Mixtapeler, havalı tişörtler ve tabi skateboard. Popüler alt kültürün araçlarına ince gözlemler. Onüç yaşınaki Stevie etrafında dönüyor olaylar. Tam ergenliğe giriş çağında; arayışta, meraklı ve tabi böyle her çocuk gibi macera ve tehlike hoşuna gidiyor. Pek birşeyden korkusu yok. Babası yok annesi ve abisiyle yaşıyor. Annesi hem korumacı ama sonuçta yalnız bir kadın bazı şeylere yetemeyebiliyor. Abisi Ian’da yalnız ve belki de bundan Stevie’e karşı sevgisiz hatta saldırgan ve onur kırıcı. Yaz tatili gelmiştir ve bu şartlar altında doğal olarak dış dünyaya bir açılım yapmak istiyor Stevie. Evdeki ortamdan kaçmak için yeni birilerine ihtiyacı var. Hepsi de kendinden büyük, çok havalı bulduğu kaykaycı çocukları izlemeye başlıyor. Birbirinden ilginç, değişik sorunlarla boğuşan çocuklar. Motor Avenue skaterboard mağazasında bir şekilde onlarla arkadaş olmayı beceriyor. Yeni yaşamına sigara, alkol hatta uyuşturucu giriyor. Yanında ebeveynleri olmadan çıkılan araba gezileri, partiler, ilk sevişme…

 

 

Bu tür alt kültür arkadaş gruplarında olduğu gibi aralarında bir rekabet hiyerarşi var. Ray (Na-kel Smith) gurubun lideri gibi. En iyi kaykayı o yapıyor. Nispeten daha aklı başında biri. Gurubun tek zenci üyesi. Ve nedense herkes birbirine zenci diye hitap ediyor. Fuckshit (Olan Prenatt) lakaplı çocuğun gerçek adını öğrenemedik. Uyuşturucuya oldukça eğilimli, ailesiyle sorunları olan, çok uzun kıvırcık saçlı terelelli bir latin. Fourth Grade (Ryder McLaughlin). O da adı meçhul lakaplılardan. Konuşmayı pek beceremediği için arkadaşları seviyesini belirtmek için bu lakabı takmışlar. Elinden kamerasını düşürmeyen, film çekmek isteyen ama kendiyle de barışık bir tip dördüncü sınıf. Ruben (Gio Galicia) gurubun Stevie’den sonra en küçüğü onun da annesiyle sorunları var ve eve gitmek istemiyor hiç. Ruben’inkıskançlığı ile ister istemez Stevie’le aralarında bir çekişme başlıyor. En küçükleri olmasına rağmen en cesurları Stevie. Belki de kendini kabul ettirme kanıtlama savaşı. 

 

 

Şunu hep merak ederim neden herkesin büyüme macerası biyolojik olarak hemen hemen aynı bile olsa bu süreci atlatma biçimi çok farklı olabiliyor. Kimi çocuk spor yapar sosyalleşir, normalleşir, kendi olur. Kimi evcil hayvan besler. Kimi kitaplara gömülür. Kimi bir müzik aleti çalar. Kimi de Stevie gibi olamazların peşinde koşar. Sigara, alkol hatta uyuşturucu. Kötü arkadaş derler ya hani. Ama bazı bünyeye de bunlar gerekli herhalde. Bire bir olmasa da benzer bir şekilde büyüdüğüm için bu tür filmler çok ilgimi çekiyor. Neden yapmışım bu salaklıkları anlamaya çalışıyorum. Daha hâlâ birşey anlayamadım. Ne olursa olsun bana göre büyürken veya hep çocuk kalırken en olmaz yoldaşlarımız arkadaşlarımız. Kendimizi anlamanın yolu, ben olmak için kendini birine anlatma ihtiyacı. Ve tehlikeler sanılanın aksine insanı zinde ve sağlıklı tutan uyarıcılar. Tabi dozu iyi ayarlamak koşuluyla, her konuda olduğu gibi.

 

 

Oyunculuklara gelicek olursak. Grup üyesi kaykaycı çocukların kimisinin ilk filmi olmasına rağmen hepsi de istisnasız dört dörtlük iş çıkarmışlar. Stevie’in abisi Ian rolündeki Lucas Hedges’den söz etmek gerek biraz. Manchester by the Sea (2018)’de büyüleyici bir iş çıkarmış ve yirmi yaşında Oscar’a aday gösterilmişti. Çok yönlü bir genç oyuncu olduğunu kanıtlayor Lucas Hedge. Birbirine benzemez değişik rollerin altından çok iyi kalkıyor. Boy Erased (2018) filminde de başrol oynuyor. Ama hâlâ nette bir haber yok filmden. Zaten böyle filmler Türkiye’de vizyona filan girmez, girse de kimse gitmez. Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (2018)’de rol almıştı. Bir çok güzel filmde rolü var ama benim unutamadığım bir masal film olan Moonrise Kingdom (2012) baş köşemde. Daha çok güzel işler yapacak bir oyuncu. En sona en genç delikanlıyı bıraktım. Başrolde Stevie var kuşkusuz. Ve oyuncu Sunny Suljic. Filmde ki lakabıyla Sunburn yani ki güneşyanığı. The Killing of a Sacred Deer (2018) diğer izlediğim filmiydi. Orda da sıra dışı bir rolü hakkını fazlasıyla vererek canlandırmıştı. Büyük mavi gözleri ve uzun simsiyah kirpikleriyle ilginç bir yüze sahip. Rolü gereği bunu değiştirmeye çalışsa da sert değil masum bir yüz. Yine de güzel gözlerinden utangaçlık yanında şiddeti okutmayı başarıyor. Larry Clark’ın efso filmi Kids (1995)’in az daha softu denebilir büyüme sürecine bakış açısından Mid90s. Çocukluğundan beri çok filmde oyuncu olarak izlediğimiz Jonah Hill’in yönetmenlikte ilk uzun filmiymiş. Genç yönetmenin hem yazıp hem yönettiği bu filmle oldukça ilginç güzel bir işe imza atmış, devamı gelir umarım. Filmde kamera biraz değişik kullanılmış sanırım, bazen sıksa da ilginçti. Prömiyeri Toronto Uluslararası Film Festivali’nde gerçekleştirilmiş ve övgülere boğulmuş. Haksız sayılmazlar.

 

Filmle ilgili Blog sayfam.

 

8/10