Bugün Ne İzledim - Franz_K

Sisteme; sistemin bireyler üzerinde kurduğu baskıya karşı anarşist tavrın ve direnişin müzikçesi; eğlenceli ve oldukça özgün bir yapım Sound of Noise. Müziğin sadece salonlarda ya da stüdyolarda değil yaşamın her alanında olduğunu haykıran asi bir film aynı zamanda. Çevrelerindeki her şeyi enstrüman olarak kullanıp çaldıkları perküsyonlarla özgün ve sansasyonel konserler düzenleyen bir grup asi sokak müzisyeni ile müzisyen bir ailede doğmasına rağmen müzikten nefret eden bir polisin (sistemin) mücadelesini anlatıyor film. Bireylere birçok anlamda uygulanan devlet faşizmini sert bir biçimde eleştiren film bunu müzikal bağlamda ve oldukça eğlenceli bir dilde yapıyor. Perküsyona ilgi duyan herkesin çokça zevk alacağı film özgün İskandinav anlatısı ile de farklı bir deneyim sunuyor.

7,5 /10

Biri bu çocuğu durdursun. Daha 30’una basmamış böyle üst düzey bir yetenek nasıl heyecan veriyor insana sinema adına. Nasıl kusursuz bir anlatım, darmadağın ve kopuk görünmesine rağmen filmin özünü aktarması bakımından nasıl muhteşem bir kurgu... Renk, müzik, kostüm kullanımı nasıl yerli yerinde…

Birbirini takip eden kopuk, anlamsal bütünlükten uzak sekansların art arda sıralandığı girişin hemen ardından araba yıkama sahnesiyle seyircinin midesine sıkı bir yumruk indiren film üç saat boyunca adeta ekrana kilitliyor seyirciyi. Böylesine basit, başka ellerde sıradanlaşacak bu hikâye ancak böyle bir usta elde görsel ve işitsel anlamda böyle güzel bir seyirliğe dönüşebilirdi. Bütünlükten uzak, savruk anlatımı; tek bir düzlemde yürümeyen, oradan oraya atlayan düzensiz zaman kullanımı ile aslında anlattığı hikâyeye o kadar uygun bir dili var ki filmin. Laurence karakteri ve yaşadığı değişim düşünülünce bu anlatımın ne kadar yerli yerinde bir tercih olduğu çıkıyor ortaya ve bir filmi iyi bir film yapan şeyin sadece senaryo ve kurgu olmadığı da en somut haliyle yansıyor ekrana. Renk ve kostümlerin katkısı, omuz kamerasıyla yapılmış bol sallantılı çekimler ve muhteşem diyaloglar, diyalogların kullanılmadığı zamanlarda gülüşler, duruşlar, bakışlarla anlatılanlar… Hele duygusal şiddetin yükseldiği bazı sahneler var ki unutulacak gibi değil. Bir dönüşümün, kendi olmaya çalışmanın içsel yolculuğu; iniş çıkışları, kırıp döktükleri ile dokunaklı bir aşk hikâyesi bu denli bıçak sırtı bir konu üzerinden ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi.

Dolan sinematografisinin uzun süresi ve konusu nedeniyle ertelediğim son filmiydi. Bekle ki yeni bir tane daha çeksin şimdi. Ama aklımda hep o deli soru: “Bu yaşta böyle derinlikli, duygusal ve zihinsel anlamda yaşının çok üstünde filmler çekebilen bu adam, olgunlaşınca neler yapacak?”

9,0 /10

Yıllar önce sinema konusunda henüz gözümüz açılmamışken ağzı açık izlediğimiz The Game’in kötü bir taklidi. Hani önümüze ne konursa onu izlediğimiz ve sinemayı da ondan ibaret saydığımız CINE5’li yıllarda The Game’nin iyi kötü bir ağırlığı vardı ama günümüzde kalkıp da Game Night gibi bir filmi Rachel McAdams ile cilalayıp gişeye koymak gerçekten de seyircinin aklıyla, sinema zevkiyle alay etmekten başka bir şey değil. Gerçi 115 bin kişilik oylamada 7.0 IMDb puanı dikkate alındığında insan hangi seyirci kitlesinin hangi aklı ya da sinema zevkinden bahsedeceğini de bilemiyor ya.

Game Night başından sonuna kadar kanserojen derecede ağır klişeleri, ölümcül mantık hataları, zoraki ve vıcık vıcık esprileri, milyon kere gördüğümüz kurgusu, çaresizce yapılan seyirciyi şaşırtma numaraları, yapmacık tiplemeleri ile tam bir üçüncü sınıf Hollywood gişe filmi. Hani boş bir kafada eğlenmek için izlenebilir diyeceğim ama bunun için bile onlarca güzel film varken böyle bir zaman kaybına gerçekten değmez. Ben yandım siz yanmayın.

4,0 /10

Ben O Değilim, Nietzsche'nin “bengi dönüş” kuramı ve varoluşçuluk felsefesinin buram buram koktuğu çok katmanlı bir Tayfun Pirselimoğlu filmi. Başkasının yerine geçen bir adamın gerçekdışı deneyiminin anlatıldığı film; kurgusal açıdan aksıyormuş gibi görünmesine rağmen, örtülü anlatısı ile değerlendirildiğinde anlam kazanıyor ve asıl değerini ortaya koyuyor. Başarıyla kurgulanmış Nihat karakterinin Necipleşmesi ve bu dönüşüm sürecindeki pasif duruşu aslında Nihat’in Nihat olmaktan ne kadar yorulduğunu, ne kadar memnuniyetsiz olduğunu gösteriyor ki zaten “başkası olma” temasına oturtulmuş film de bu noktada söylüyor söylemek istediklerini. Neden sonuç ilişkilerinin olaylar değil kahramanların tercihleri üzerinden kurulması gerekiyor filmde. Ancak böyle anlam kazanıyor film. Yine de -çeşitli ipuçları verilse de- Nihat’in tercihlerinin altında yatan motivasyona dair açık cevaplar bulmak mümkün olmuyor filmde bu tercihlerin nedenselliği ile ilgili. Sadece mekânlar, olaylar ve kahramanın olaylar karşısındaki pasif tavrı ile ruh durumu sezdiriliyor Nihat’ın. Sonrasında yaşanan sürüklenişin gerekçeleri de bu noktadan sonra yavaş yavaş şekilleniyor seyircinin kafasında.

Filmin başarısında Tayfun Pirselimoğlu’nun yönetmenlik dışında yazarlık becerilerinin de büyük rolü var elbet. Çünkü film, film olmanın dışında bir psikolojik roman okuma tadı da bırakıyor damakta. Ercan Kesal’in etkili oyunculuğu, mekân ve müzik seçimleriyle de oldukça başarılı bir psikolojik gerilim.

7,8 /10

Çingene kültürü üzerine Tony Gatlif’in eşsiz filmlerinin damağımda bıraktığı o kendine has tat hala dururken büyüleyici Záhrada deneyiminin sahibi Martin Sulík’in de çingeneler üzerine bir filmi olduğunu görünce tereddütsüz oturdum başına. Cigan, ortalama bir Tony Gatlif filminin vereceği tadın yanından bile geçemiyor belki ama bu, kesinlikle Gatlif’in gerçekten eşsiz sinema dilinden, ulaşılması zor yüceliğinden kaynaklanıyor. Kaldı ki Cigan, oldukça güçlü bir film aslında. Sadece Gatlif filmleri gibi umut dolu, heyecanlı ve deli dolu değil.

Çok yabancısı olmadığımız bir konuyu işlemesine rağmen olayların geçtiği Çingene köyü, etnik kültüre dair tanık olduğumuz belgeselvari görüntüler ve etnik kimliğinden dolayı ezilen, hor görülen, dışlanan toplum psikolojisinin aktarılmasındaki başarı filmi bir hayli yukarı taşıyor. Babasını kaybetmiş bir çocuğun dramını anlatan sıradan bir film gibi başlayan Cigan, Adam’ın üç kez kameraya donuk donuk bakışı ile bölünmüş üç bölümde dramın ve hüznün dozunu artırıyor; her bölümde seyirciyi daha da içine çekiyor. Bir yanda Avrupa’daki etnik ayrımcılığı en sert şekliyle eleştirirken öte yanda kaybeden bir toplulukta doğmuş kaybeden bir çocuk olmanın yarattığı acıyı, ezenlere karşı ezilenin sonsuz öfkesini ve çabaladıkça dibe çekilmenin çaresizliğini en dokunaklı haliyle sunuyor.

8,3 /10

Normalde izlediğim filmlerin kritiğini aynı günün akşamında yaparım. Hem filmi iyice sindirebilmek için hem de filmin yarattığı olumlu ya da olumsuz havadan kurtulup daha objektif olabilmek için. Ancak Záhrada’yı izlemek öylesine heyecan vericiydi ve sonrasında bıraktığı hisler öyle derin ve güzeldi ki onu kaybetmek istemedim.

Sinemanın büyüsünü sonuna kadar hissedeceğiniz mistik bir içsel yolculuk, saf bir Adem - Havva hikayesi Záhrada. Başkahramanımızın isminin Jacub olması bir yana dini mitlere göndermeler, bahçeyi ziyaret eden tuhaf ama bilge tipler, diyaloglar; görselliği zengin bu filme seyircinin derin mistik anlamlar yüklemesine vesile oluyor. Bölüm başlarındaki dış ses, her bölümde Jacub’un içsel yolculuğunda bir üst evreye geçişi adeta bir peygamberin “olma” sürecini anlatır gibi. Gizemli kızın rolü ve hayvanların filmdeki yoğun ağırlığı da bunun bir parçası. Tüm bunlar bir araya geldiğinde “bahçe” bahçe olmaktan çıkıyor ve kazandığı metafizik anlamlarla ütopik bir dünyaya dönüşüyor. Bu noktadan sonra da yaşanan en absürt olay bile bu ütopik dünyada anlamsızlaşmaktan kurtuluyor ve tatlı bir tebessüm bırakıyor seyircinin yüzünde.

Öte yanda film, bu mistik derinliğine ve alegorik anlatımına rağmen tüm bu derin anlamları bir yana bırakarak sadece keyifli bir mizah filmi seyretmek isteyeni de tatmin edecek derecede rafine bir mizah anlayışına sahip.

Masalsı anlatımı, kurgusu ve diyalogları ile sinemanın gizli kalmış hazinelerinden.

8,5 /10

Wenecja, çok etkili bir çatışma sahnesi dışında herhangi bir savaş görüntüsü içermeyen güçlü bir İkinci Dünya Savaşı filmi. Savaşın başladığı ve ülkesine sirayet ettiği yıllarda anne babasından ayrılarak anneannesinin kırsaldaki evine teyzeleri ile birlikte sığınmak zorunda kalan Venedik hayranı Polonyalı küçük bir çocuğun gözünden anlatılan film dünya savaşının arka planda yarattığı yıkımı etkili bir biçimde aktarıyor seyirciye. Savaştan kaçarak kırsaldaki baba evine sığınan birbirinden farklı yapıdaki dört kız kardeş, onların çocukları ve baba evi… Evin bodrumunda kurulan bir minyatür Venedik.. Ve savaş süresince savaşın yıkımlarına maruz kalmasa da onun etkilerini hisseden kırsaldaki bu Polonyalı ailenin yaşadıkları. Film; İkinci Dünya Savaşı ile ilgili şimdiye kadar izlediklerimizin çok dışında, Yahudi olmayan ama kendini savaşın içinde bulan toprak zengini Polonyalı’ların yaşadıklarına dair bir hikâye anlatıyor. Nazizme ve onun yarattığı yıkıma dair Polonyalı bakış açısı ve örtülü anlatımla çekilmiş çok etkili bir yapım.

7,7 /10

Yerli yapımlara devam… Türk Sineması son dönemde -malum- ya abuk sabuk korku filmleriyle ya da vıcık vıcık komedilerle ayakta durmaya çalışıyor ve ikisinde de belki gişede başarılı oluyor ancak sinema kültürü açısından yerlerde sürünüyor. Elimizde çok iyi dram filmi çeken ve gerçekten çok başarılı üç beş yönetmenimiz var sadece. Gerisi korkunç bir boşluk…

Ölümlü Dünya, o vıcık vıcık komedilerin epey üstünde bir film... Absürt, hatta zaman zaman absürt ötesi bir komedi… Ama fena halde eğlenceli. Başına kusur bulmak için değil eğlenmek için oturan seyirciye istediğini veren bir film her şeyden önce. Kahkahalarla gülünecek esprileri yok belki ama keyifle gülümseten bir mizah anlayışı var. Kaldı ki sosyal medyada her türlü komikliğe maruz kalmış günümüz insanını kahkahalarla güldürmek artık çok kolay değil. Oyuncu performansları, kurgu, tiplemeler ve diyaloglar oldukça keyif veriyor. Aksiyon sahneleri de oldukça başarılı. Ara ara seyircinin sabrını zorlayan gereksizliklere rağmen Alper Kul’un “yakmasın” repliği gibi espri anlayışı yüksek seyirciye olay akışı içinde anlam kazanan güzel mizahi sürprizler yapıyor.

Sonuç olarak yönetmenlik deneyiminde Ali Atay, Limonta’nın üstüne çok fazla şey koyamamış maalesef ancak eksikliklerine rağmen Recep İvedik’çilere inat iyi bir komedi filmi yapmış.

7,5 /10

Anadolu’da çok fazla dram vardır. Anadolu’dan gelen, köy yaşamını bilen orta yaşlı her insan mutlaka birkaç yürek yakan hikâyeye tanık olmuştur. Gelenekler, toplumsal yargılar, “El âlem ne der.”ler, “Biz büyüklerimizden böyle gördük.”ler, öyle beter sosyal yaralar yaratır ki Anadolu köylerinde. Ve “Kol kırılır, yen içinde kalır.” ya da “Kan kusup kızılcık şerbeti içtim.” mantığıyla yaşanan trajedi sineye çekilir, belli edilmez, için için yaşanır bıraktığı derin yaralarla beraber.

Gerçek olaylardan esinlenilerek çekilmiş Kız Kardeşim de bu dramatik hikâyelerden birini anlatıyor. Adını ilk kez duyduğum Atalay Taşdiken’in yönettiği film, çok sıra dışı bir senaryoya sahip değil belki ama o kadar doğal, o kadar içten, o kadar sade bir anlatımla çekilmiş ve minik oyuncular o kadar başarılı iş çıkarmışlar ki bir film izlemiyor, bir Anadolu kasabasının sakini olarak hemen yanı başınızda yaşanan olaylara tanık oluyor hissine kapılıyorsunuz. Film; en başından derin bir hüzne boğuyor sizi ve bu hüznü duygu sömürüsüyle ya da süslü diyaloglarla değil, bir ağabey - kız kardeş arasındaki sıcacık ilişkiye misafir ederek sağlıyor. Film boyunca bir yandan bu iki kardeşin bağlılıklarına; ağabeyin kardeşi üzerindeki onun her şeyi olma dirayetine, kız kardeşin ise ağabeyini her şeyi olarak görmesine, bir yandan da bu sıkı ilişkiyi yaratan drama adım adım tanık oluyorsunuz. Ve bir dede figürü var ki; empati kurduğunuzda yüreğiniz parça parça oluyor pişmanlıklarla, çaresizliklerle… Sonra elinize geçse tekme tokat girişeceğiniz baba figürü…Film baştan sona o kadar farklı duyguları o kadar yoğun yaşatıyor ki tahmin edilebilir finali bile -çok dramatik olsa da- filmin genelindeki dramatik havadan dolayı fazla sarsmıyor sizi. Sadece yüreğinize koskocaman bir kor, zihninize de bir yığın soru işareti bırakıyor.

Seyirciyi ağlatayım derdi taşımayan, duygu sömürüsü yapmayan, oldukça gerçekçi ve samimi, oyuncu performansları ile çok değerli gizli hazinelerden. Babam ve Oğlum’a ağlayanlara özellikle önerilir.

9,0 /10

First Reformed, Ethan Hawke’ın güçlü oyunculuğu ile taçlanmış, çevre sorunları ve kilise gibi birbiriyle pek de bir arada akla gelmeyen iki kavramı buluşturmuş cesur bir yapım. Film, kilise kurumuna ve onun iş ve siyaset çevresi ile yaşadığı çıkar ilişkilerine, çevre sorunlarına ilahi ve kaderci bakış açısıyla yaklaşıyor oluşuna dair, çevreci bir aktivistle tanıştıktan sonra mental “dönüşüm” geçiren sorunlu bir rahip gözünden sert eleştirilerde bulunuyor. Öte yandan çok üstünkörü gibi gözükse de ABD’nin Ortadoğu politikalarına da bir iki çift laf etmeyi unutmuyor. Biraz ağır ilerleyen ilk yarısına kıyasla gerilimin arttığı ikinci yarıda film, finale dair önemli ipuçları veriyor ancak muhtemelen her seyircinin aklından geçen finali yapma cesaretini gösteremeyerek hayal kırıklığı yaratan bir son ile akıllarda soru işaretleri bırakıyor. Oldukça hassas konulara cesaretle değinen, özgün senaryosu, dikkate değer diyalogları ve üst düzey oyuncu performansı ile dikkat çeken ancak başladığı gibi bitirme cesaretini gösteremeyen First Reformed tüm eksik taraflarına rağmen dikkate değer bir yapım.

7,5 /10