Bugün Ne İzledim - Franz_K

Oyuncu Paul Dano’nun ilk yönetmenlik denemesi olan Wildlife, mutlu gözüküyor olmanın mutluluk olmadığına, mutluluğun ve sadakatin bir arada olmakla değil ayrılıkla sınandığına dair 1960 yılların Amerika’sından orta/alt sınıfa ait bir aile draması..

Ebeveynlik kavramına, aile içi ilişkilere, sadakate ve ihanete dair etkili şeyler söyleyen film, ana anlatısında iş aramak için Montana'nın küçük bir kasabasına gelen bir çekirdek ailenin yaşadıklarına odaklanıyor. Yapmacık bir şekilde mutlu görünen ailenin bu yapmacık mutluluğu evin reisinin işsiz kalması ile darmadağın oluyor. Film de asıl bu noktadan sonra anlatmaya başlıyor anlatmak istediklerini. Evin erkeğinin aşırı gururlu tavrı ve bu tavrın pamuk ipliğine bağlı olduğu her halinden belli evlilikte yarattığı travma Carey Mulligan’ın başarıyla canlandırdığı Jeanette karakteri üzerinden sert bir şekilde aktarılıyor seyirciye. Jeanette’in bir anda kendini yalnız ve belki de özgür hissetmesi; oğlunu hiçe sayarak bambaşka tercihlerde bulunmasına ve geri dönüşü olmayan bir yola girmesine, ortalığın “yangın yerine” dönmesine yol açıyor. Başarılı oyuncuları ve oyunculukları ile dikkat çeken Wildlife belki çok sıra dışı bir hikâye anlatmıyor ama anlattığı hikâyeyi etkili biçimde anlatıyor.

7,5 /10

Bütün derdi kendiyle olan duyarlı, takıntılı ve bir miktar depresif Ruth’un dönüşümünü anlatan I Don't Feel at Home in This World Anymore, komedi ağırlıklı ilk yarısı ve aksiyon / suç ağırlıklı ikinci yarısıyla iki farklı film gibi. Filmde evinin bir hırsız tarafından soyulması üzerine çileden çıkan ve polislerin ilgisiz tavırları nedeniyle suçluların izini kendisi süremeye karar veren Melanie Lynskey’in başarıyla canlandırdığı, herkesle ve her şeyle uyumsuz Ruth karakterinin zaman zaman komik; çoğu zaman suç ve dram ağırlıklı hikâyesi anlatılıyor. Ruth karakterini tanıdığımız görece yavaş ilk üçte birlik bölümden sonra film bir hayli hareket kazanıyor ve zaman zaman Coen Kardeşler filmlerini andıran oldukça keyifli bir son iki çeyrek yaşatıyor seyirciye. Coenvari eğlenceli, keyifli, sürprizli bir komedi / suç filmi arayanlara.

7,3 /10

Çekildiği yıl “yabancı dilde en iyi film” ödülünü alan; yaşam ile ölüm arasındaki çizgiye dair sakin, huzurlu, naif bir film Okuribito. Her Uzakdoğu filmi seyrettiğimde ilgili vatandaşların her şeye aşırı tuhaf tepkiler veren abartılı tavırlarına alışmakta zorlansam da ilk 20 dakikadan sonra kanıksıyor ve içlerindeki zarif tarafa hayran kalarak izliyorum filmlerini. Her an eğilerek selam verişlerine, her şeyi iki elle tutarak alıp veren kırılgan hallerine, ağlak konuşmalarına, her şeyi dramatize eden seramoniye çeviren tavırlarına bir kez daha alıştıktan sonra ise keyif veriyor filmleri. Okuribito birçok açıdan bahsettiğim Uzakdoğu klişeleriyle dolu bir film. Özellikle mizahi ögelerle süslenmek istenen ve alışma aşaması olan ilk çeyrek, ülke sinemasına aşina olmayanlara bir miktar yorucu gelebilir. Ancak film o kadar hassas bir konu üzerinden o kadar duyarlı bir çizgide ilerliyor ki sonraki dakikalarda özellikle cenaze törenlerindeki zarif “tabuta hazırlama” törenlerini izlerken hayatı şöyle bir sorgulatıyor insana. Filmin çok can alıcı bir yerinde geçen “70 yılı arkada bir karton kutu bırakmak için geçirmek” tabiri ise filmin özü niteliğinde. Okuribito, bir ölüyü ölümsüzleştirme sanatının filmi. Ölümün soğukluğunu sonsuz bir güzelliğe bürüme sanatının; hüznün, acının en somut haliyle yaşandığı anda bir sanat icra etmenin filmi. Gideni ve bir daha dönmeyecek olanı hafızalarda en hoş haliyle hatırlatma sanatının filmi. Nefis çello parçaları eşliğinde üstelik…

7.7/10

Biyografiden çok öte bir Van Gogh biyografisi At Eternity's Gate. Ünlü ressamın psikolojik olarak inişli çıkışlı bir dönem yaşadığı Arles’te geçen son yıllarının anlatıldığı film özellikle görselliği ve kamera ve ses kullanımı ile dikkat çekiyor. Öyle ki filmi izlerken Van Gogh tablolarından oluşan bir galeride dolaştığınızı hissediyorsunuz. Özellikle Van Gogh’un gözünden aktarılan sahnelerde yarım bulanık görüntü ve sarsıntılı kamera çekimleri filmin gerçekliğini bir kat daha artırıyor ve Gogh’un psikolojisinin seyirciye aktarılmasını daha da etkili kılıyor, seyirciye dünyayı Vincent gözüyle algılama şansı tanıyor. Film Gogh’un biyografisinden ziyade iç dünyasına yönelik bir yolculuk niteliğinde. Onun yalnızlığı, sevilme ihtiyacı, zihnindeki dünya ile gerçek dünya arasındaki çatışmalar Willem Dafoe’nun etkili oyunculuğunun da katkısıyla başarıyla aktarılmış seyirciye. Yaşadığı dönemde sevilmeyen, değer görmeyen hatta ressamlığı bile tartışılan, arkadaşı Gaugin’in tarafından bile ağır eleştirilere maruz kalan Gogh’un dramatik hayat hikâyesi filmin etkisini daha da artırıyor elbette. Ancak film de bu dramatik hikâyeyi seyirciye etkili bir biçimde aktarmayı başarıyor.

7,5 /10

James Fogle'ın otobiyografik romanından beyazperdeye uyarlanan ve 1970’lerin başında dört kişilik uyuşturucu bağımlısı bir çetenin hayatına mercek tutan Drugstore Cowboy, her ne kadar son yarıda kamu spotu havasına bürünse de özellikle ilk yarısı ve finaliyle oldukça hareketli, keyifli, zaman zaman muzip ve eğlenceli bir film. Bu ilk yarıda eğlenceli bir komedi suç filmi havasında ilerleyen film, 90’lı yılların o bildik arka plan saksafon müziğiyle zamanda yolculuk yaptırıyor seyircisine. Hiçbir şeyi umursamayıp sadece anı yaşayan ve soydukları eczanelerden elde ettikleri uyuşturucularla gününü gün eden dört insanın eğlenceli hikâyesi şeklinde ilerleyen film, ikinci yarıda yaşanan trajik bir olaydan sonra daha ciddi ve bağımlığa dair yukarıda da belirttiğim gibi bir miktar kamu spotu niteliğinde öğüt verici bir havaya bürünüyor. “Su testisi su yolunda kırılır” temalı finaliyle de ilk yarı performansı ve kapanış sahnesi ile akıllarda yer ediyor.

7,6 /10

Sahne dünyasına dair güçlü bir dram olan Sils Maria, genç rakibiyle karşı karşıya gelen orta yaşlı kadın oyuncunun geçen zaman, yaşlanan bedeni ve korkularıyla yüzleşmesini anlatıyor. İlk yarısı sahne dünyasından kesitler sunan film, söylemek istediklerini bana göre efsanevi ikinci yarısıyla söylemeye başlıyor. İstemeyerek ve korkuyla kabul ettiği rolüne adapte olmaya çalışan, “gerçek dünya”dan uzaklaşmış Maria’nın asistanı Val’in eleştirilerine karşı karşılıklı atılan kahkahalar arasında gizlenmiş alaycı tavrı, iki zıt karakter arasındaki gidere artan gerilim çok başarılı aktarılmış. Maria’nin genç asistanıyla çalıştığı sahnelerde Maria ve Val’in birbirlerinden gizlediklerini, birbirlerine söyleyemediklerini sanki text aracılığıyla söylüyorlar hissi ve bu hissin yarattığı gerilim muhteşemdi. Maria ve asistanı arasındaki kuşak çatışması, sinemaya bakışlarındaki farklılığa yapılan vurgu da… Filmin görsel olarak oldukça tatmin edici olduğunu da söylemek gerek. Twilight serisiyle gençler arasında popüler olan Kristen Stewart’ı böyle rollerin üstesinden gelebilir görmek ayrıca ilginç bir deneyimdi. Binoche’as zaten kim ne diyebilir ki?

8,0 /10

Bergman’ın Höstsonaten (Autumn Sonata) filminden esinlenildiği her halinden belli olan ancak anne kız arasındaki gerilimi onun kadar başarıyla anlatamayan İspanyol yapımı bir Netflix filmi La Enfermedad Del Domingo. (“Netflix filmi” tabiri de bir şekilde yerleşmeyi başardı ya dilimize?) 8 yaşında terk ettiği kızı tarafından bulunup birlikte 10 gün geçirmeye ikna edilen Anabel ile Chiara’nın birlikte geçirdikleri o 10 güne odaklanıyor film. Anne ile kız arasındaki gizemli, gerilimli ilişkinin anlatıldığı film vurucu ama tahmin edilen sonuyla da seyirciyi şaşırtmayı pek başaramıyor. Yarattığı merak duygusuyla başarılı giriş yapan film gelişme bölümünde ne anlattığını, neden anlattığını bilmiyor havasında ilerliyor. Vurucu finali ise az önce belirttiğim gibi tahmin edilir özelliğinden dolayı yeterli etkiyi bırakmıyor seyircide. Etiketinde İspanya yazan filmlerde daha girift ve özgün kurgular görmeye alışık olduğumdan mı yoksa benzer temalı Bergman filmiyle kıyasladığımdan mı bilmiyorum bir miktar hayal kırıklığı yarattı film bende. Aslında sıra dışı bir konusu olmasına rağmen altı çok doldurulamadığı için zayıf kalan film yine de giriş ve final bölümleri, yarattığı atmosfer ve görsel zenginliği ile ortalamanın üzerinde/izlenebilir notunu almayı başardı benden.

7,0 /10

Büyük bir markette reyon görevlisi olarak işe başlayan Christian’ın kısa hikâyesini anlatan minimalist bir film In den Gängen. Film; Christian, Marion ve Bruno olmak üzere üç başlıkta ilerliyor ve aslında her bir karakter üzerinden bir yabancılaşma hikâyesi anlatıyor bize. Chaplin’in meşhur Modern Times’ını çokça hatırlatan bir tarafı var filmin. Zira filmin kahramanları mesai saatleri içerisinde tıpkı Modern Times’ta olduğu gibi ellerindeki makineleri kullanarak sistemin en aksaksız şekilde işlemesini sağlamak zorunda bırakılıyorlar. Kahramanlar yaptıkları işin kurallarıyla ve kullandıkları makinelerle bütünleşerek oldukça katı bir sistemin, çöpe atılan son kullanma tarihi geçmiş ürünleri tüketmeyi bile yasaklayan bir sistemin parçası olup kendileriyle yabancılaşıyorlar adeta.. Öte yandan film, üzerinde hiç düşünmediğimiz bir meslek dalını odağına alıyor ve bu meslek dalında çalışan insanların hayatlarından bir kesit aktarıyor bize. Modern çağın insanı robotlaştırdığı monoton yaşamında romantik bir pencere açıyor bir yandan da. İnsani olana değiniyor. Bir büyük süpermarkette yarattığı bu acımasız evrenin içine aşkı sokuyor. Umutsuz ve çözümsüz bir aşkı. Ve elbette ki son sahnesiyle “Nerede olursanız olun; kalbiniz özgürlük için, aşk için atıyorsa okyanusun sesini duyabilirsiniz.” diyor. Franz Rogowski’nin gerek canlandırdığı karakter gerekse oyunculuğuyla alıp götürdüğü yavaş tempolu ama farklı okumalara açık bir film In den Gängen

7,2 /10

Her üç yılda bir film yaptıkları, filmlerinde benzer sorunları ele aldıkları, kendi stillerinden ödün vermeden mat renklerden oluşan bir skalada çalıştıkları ve daima karakterlerini yakından takip etmeyi seçtikleri için dünya sinemasında tutarlılığın sembolü sayılan Dardenne Kardeşler’in filmografisindeki son eksik filmdi benim için La Fille Inconnue. Film tipik bir Dardenne Kardeşler filmi. Gerek oldukça gerçekçi bir anlatımla ele aldıkları hayatın içinden, hayata dair konusuyla, gerek tek kahraman üzerinden yürüttükleri kurgusuyla, gerekse yarattıkları ve içinde insan olmanın erdemine dayalı, vicdani, ahlaki, sorgulamaların bolca yer aldığı dramatik alt yapısıyla... Film, oldukça basit bir konu üzerine kurgulanmış olsa da Dardenne Kardeşler seyirciye onlarca farklı sorgulama yaptırmayı başarabiliyor. Özellikle vicdanın kimi bünyelerde nasıl "azap"a dönüşeceğini çok güzel örnekliyor ve “Vicdan, insan olmanın en temel gereğidir.” mesajını etkileyici bir kurgu üzerinden veriyor film. Kardeşlerin filmografisinde çok güçlü bir halka olmasa da her haliyle usta elden çıktığı belli olan bir film La Fille Inconnue

7,4 /10

Ortadoğu coğrafyasından gelen filmler bölgenin köklü gelenekleri, kültürel zenginlikleri, kozmopolit etnik/dini yapısı ve kadim çatışmaları nedeniyle dünya sinemasının en derinlikli filmleri olmuştur çoğu zaman. Bu nedenle Lübnan, İsrail, Filistin yapımı filmleri özellikle çok severim. Şimdiye kadar beni hayal kırıklığına uğratan bir filme de rastlamadım bu topraklardan çıkan. Wajib, bu coğrafya nüfusunun %40’lık kesimini oluşturan Filistinli Hıristiyan topluluğa odaklanıyor; ana ekseninde 60'lı yaşlarındaki babanın yıllardır İtalya'da yaşayan mimar oğlunun yakında evlenecek kız kardeşinin düğünü için Nasıra'ya gelmesi ve baba oğulun düğün davetiyelerini dağıtırken yaşadıklarını, yıllardır birbirini görmeyen baba oğulun ilişkilerini anlatıyor. Ancak bu ana hikâyeye o kadar farklı çatışmalar ve alt metinlerle birlikte ele alınıyor ki bir davetiye dağıtma sürecinden ibaret olan film seyirciye onlarca farklı duygu yaşatmayı başarabiliyor. Yıllar önce bir sebepten ülkesini terk edip İtalya’ya gitmiş oğul ile karısı tarafından terk edilmiş baba arasındaki derin fikir ayrılıkları ve eski ile yeninin, modern ile geleneksel olanın çatışması filmdeki dramatik yapının ana iskeletini oluşturuyor. Öte yandan Filistin meselesine bakışta da fikir ayrılığına düşen ve babanın hiç de tasvip etmediği bir kız arkadaş edinen oğul ile baba arasındaki politik anlayış farklılığı da filmde yaratılan çatışmaların siyasi ayağını oluşturuyor. Her girilip çıkılan evde karşılaşılan farklı insanlarla Filistin’deki Hıristiyan topluluğa ve onların geleneklerine dair güzel görüntüler de içeriyor film. Oldukça basit bir konusu olmasına rağmen gerek dramatik kurgusuyla gerekse bölgenin kültürel ve sosyal yapısını aktarması ve alt metinleriyle de bölgesel sorunları dile getirmesi bakımından başarılı bir film Wajib.

8.0 /10