Bugün Ne İzledim - Franz_K

Sinemada sıkça işlenen büyüme hikâyelerinden bir tanesi Ava. Ancak Ava’yı benzer filmlerdeki diğer ergenlere göre özel kılan onun ergenlikle beraber görme yetisini kaybedecek olması. Bu ana tema filme başka bir boyut katarak filmi bildik ergen hikâyelerinden farklı bir yere sürüklüyor. Film, vücudun ve cinselliğin keşfi, âşık olma, görme yetisini kaybedecek olmanın getirdiği depresyon ve belki de son yazını dolu dolu geçirme isteği, anneyle ve toplumla sorunlu ilişkiler gibi birçok alt tema ile birlikte zengin bir görsellik sunuyor seyirciye. Özellikle sahilde çekilen sahnelerin bu anlamda çok başarılı olduğunu belirtmek gerek. İkinci yarıda “kaçak âşıklar” hikâyesine evrilen film görece durağan ilk yarıya oranla bir hayli hareketleniyor ve akıllarda ikonik yabani karakterler ve nefis sahil manzaraları bırakarak ucu açık bir final yapıyor.

7,2 /10

Cinsel eğilimler, her ne kadar aksi iddia edilse de, kişilerin dünyaya gelirken özgür iradeleri ile seçmedikleri ve genetik olarak taşıdıkları fizyolojik bir özellik. Bunu kabullenmeyen, kabullenmek istemeyen iki olgu da din ve toplumsal normlar. Cinsel tercihlerimize dair ön yargılar, beynimize bu iki olgu tarafından o kadar sert işlenmiş ki bu tür filmler izleyip hoşgörü göstersek de “Ya benim çocuğumda böyle bir şey olsa?” sorusu karşısında bile kaygılanabiliyoruz. Oysa ahlaki, toplumsal ve dini normları bir yana bırakıp birey odaklı düşünürsek her sorun çok kolay çözüme kavuşabilecek. O bilinç düzeyine ne zaman erişeceğiz sahi?

Film “normal olmayan” bir cinsel eğilimlere sahip Cameron’un bunu bir hastalık olarak gören bir kliniğe kapatılmasını ve klinikteki yaşamını anlatıyor. Film anlatısını her ne kadar cinsel tercihlere dair kurgulasa da toplumsal normlara uymayan her şeye toplumun nasıl yaklaştığına dair tüyolar içeriyor. Görüyoruz ki bazı dürtüler birilerinin şekillendirmesi ile değil doğuştan geliyor ve birey bir şekilde o dürtülerin götürdüğü noktaya sürükleniyor. Bu noktada toplum ne kadar yasak koyarsa koysun birey bir şekilde özgürlüğe ulaşmak, kendisine vurulan tüm zincirleri kırmak için elinden geleni yapıyor. İşte The Miseducation Of Cameron Post, toplumun zincir vurduğu tüm arzularına direnen Cameron’un hayatını anlatıyor.

7,8 /10

Lawn Dogs, bağımsız Amerikan sinemasını anımsatan üslubu, muhteşem müzikleri; uçarı, deli dolu, hayalperest Devon karakteri; Sam Rockwell’in gençliği ve performansı ile ana anlatısında yürek ısıtan bir dostluk filmi, alt metinlerindeyse oldukça keskin çizgilerle çizdiği zengin-yoksul farkı üzerine kurulmuş sert bir burjuvazi eleştirisi. Film gösterişli, kusursuz bir burjuva sitesinde bahçıvanlık yapan Trent ile bu sitede yaşayan ancak yaşadığı hayata uyumsuz arkadaş canlısı Devon arasında başlayan imkânsız bir arkadaşlığın hikâyesini anlatıyor. Oldukça muzip ayrıntılarla süslenmiş film, çok güzel kurgulanmış Devon karakterinin kattığı renk ile seyirciyi çok da şaşırtmayacak sert finaline doğru su gibi akıyor. Finaldeki dram ise yine Devon karakterinin hayal gücü ve filmin genel havasındaki iyimserlikle yumuşatılıyor, sevimlileştiriliyor. Ancak film alt metinde vurguladığı zengin-yoksul farkı ve burjuvazinin katı kendini beğenmişliğine karşı aldığı eleştirel tavırdan asla taviz vermiyor. Yoksul olmanın her zaman haksız olmak anlamına geldiğini son ana kadar acı acı vurguluyor ve bu anlamda varlıklı insanların ne kadar acımasız olabileceğini örnekliyor. Görselliği, oyuncu performansları, müzikleri ve samimi kurgusuyla seyircinin yüreğinde güzel duygular bırakan filmlerden.

7,6 /10

Görsel olarak değil belki ama içerik olarak yetişkin filmi olan The Tale, çocuk istismarı konusunda şu ana kadar izlediğim en sert, en etkileyici ve en ders çıkarılacak nitelikteki filmlerden biriydi. Zira film, çocukların istismara ne kadar açık, ne kadar savunmasız ve istismarcı tarafından ne kadar kolay manipüle edilebileceğini o kadar net ve tartışmasız biçimde aktarıyor; istismarın nereden, ne zaman, ne şekilde geleceğinin hiç belli olmayacağını o kadar acımasızca haykırıyor ki seyircinin suratına, midenize bir yumruk yemiş gibi oluyorsunuz. Bir yandan da ebeveynlerin özellikle ergenlik öncesi ve ergenlik döneminde korumacı olmakla kısıtlayıcı duruma düşmek arasındaki ince çizgiye dikkat ederek bu konuda ne kadar hassas, gözlemci ve şüpheci olmaları gerektiğini hatırlatıyor film. Filmin belki de en etkileyici vurgusu mağdurun mağdur ya da kurban olup olmadığı konusundaki kararsızlığı. Bu da maalesef manipülatif istismarcıların en tehlikeli silahı.

Film işlediği konuyla o kadar sarsıcı, etkileyici ve ders niteliğinde ayrıntılara sahip ki filmin teknik taraflarına değinmek tamamen anlamsız kalıyor. Bir tek, hiçbir istismarcının yaptıklarının yanına kar kalmayacağını vurgulamasını beklerdim filmden. Eğitimcilerin, ebeveynlerin, rehberlik uzmanlarının muhakkak izlemesi gereken bir film.

7,7 /10

Museo ve Las Herederas’tan sonra Berlin’den ödülle dönen bir başka film Twarz. Ana anlatıdaki dramın yanı sıra güçlü alt metinleriyle de etkileyici bir yapım olan Twarz Polonya’da gerçekleşen ilk yüz nakli ameliyatının öznesi Jacek’in hayatına mercek tutuyor. Ameliyat öncesi oldukça güzel bir yüze sahip olan Jacek’in ameliyat sonrası nasıl herkesin yüz çevirdiği bir insan haline geldiğini anlatan film seyirciye bir yandan giderek muhafazakarlaşan Polonya halkı nezdinde bağnaz dini inanışların korkunç tarafını gösterirken diğer yandan da “Sadece bir yüzden mi ibaretiz?” sorusunu sorduruyor. Film, ana hikâyesinde ele aldığı Jacek’in macerası kadar muhafazakâr Polonya halkını ve onların inanışlarını da sorgulayarak ciddi bir din ve toplum eleştirisi yapıyor. 20 bin nüfuslu bir kasabanın dünyanın en yüksek İsa heykelini yapmak için devasa paralar harcamasını, Jacek’in bu heykel inşaatında kaza geçirmesi ve İsa heykelinin halkına yüz çevirmesi sembolleri ile eleştiriyor. Yarattığı oldukça bağnaz kasaba halkına rağmen Jacek’in metal müzik dinlemesi, rahibin günah çıkartma seanslarındaki tavrı, şeytan çıkarma seansları da yönetmenin yaptığı bu din eleştirisinin bir başka tarafı. Twarz, Berlin Film Festivali’nden dönen en güçlü yapımlardan birisi ve etkili bir kara mizah örneği.

7,9 /10

Vasıf Öngören’in aynı isimli tiyatro eserinin oldukça başarılı bir sinema uyarlaması olan Zengin Mutfağı tiyatro havasını kaybetmeyen tek mekâna bağlı kurgusuna rağmen oldukça canlı ve tempolu bir film. Muhteşem oyuncu kadrosu ve gerçekten parmak ısırtacak oyuncu performansları bunda çok etkili elbette. Ancak film asıl gücünü izleyende 70’lerde neysek 2019’da da aynıyız dedirtecek Türkiye’nin değişmeyen politik yapısına dair kurgulanmış senaryosundan alıyor. Sadece beş kişilik bir oyuncu kadrosu olan film alegorik yapısıyla çok derin bir alt metne sahip. Türkiye işçi sınıfı mücadele tarihinde önemli bir yer tutan 15-16 Haziran 1970 eylemleri sırasında geçen film; patron, köpekler ve Selim gibi sembolik karakterler üzerinden dönemin siyasi atmosferini anlatıyor bu alt metinde. Öte yandan Lütfi Usta ile suya sabuna dokunmayan Anadolu insanının değişimine şahitlik eder seyirci. Lütfi Usta’nın sık sık “Ben kime hizmet ediyorum. Patrona mı yoksa onun köpeklerine mi?” sorusu aslında filmin temellerinin oturtulduğu ana temadır. Yapım yılı dikkate alındığında filmin aynı zamanda 80 ihtilali ve sonrasına dair göndermeler içerdiği de söylenebilir. Ana anlatısıyla güzel bir durum komedisi gibi görünen ancak sert bir siyasi eleştiri filmi olan Zengin Mutfağı, muhteşem senaryosu, güçlü alt metinleri, harika oyuncu kadrosu ve çok hoşlandığım sembolik “köpek”leri ile izlenmezse olmaz yapıtlardan. İşin en acı tarafı o çalkantılı yıllarda bu eserin tiyatrolarda oynanmış olması, filminin çekilmesi. “Siyasi eleştiriye tahammülün olmadığı bu günlerde bu eser tiyatrolarda oynanabilir, filmi çekilebilir miydi?” sorusunu öyle ortaya bırakıyorum.

10 /10

2011’de Norveç’te bir adadaki gençlik kampına silahlı saldırı haberini duyduğumda şok olmuştum. Norveç gibi bir ülkede aşırı sağcılığın ne anlama gelebileceğini hala çözebilmiş değilim. Ama aşırı sağcı bir psikopatın bir gençlik kampına dalarak bir anlık cinnetle de değil neredeyse bir buçuk saatlik korkunç bir insan avıyla yaptığı katliam hala aklımın alabildiği bir şey değil. Film yaşanan bu gerçek olayı adadaki gençlerden birinin gözünden oldukça güçlü bir gerçeklikle aktarıyor. Çekimler ve atmosfer o kadar gerçekçi ki dehşeti ve korkuyu o çocuklarla beraber hissedebiliyor seyirci. İnsanoğlunun karanlık yüzünü en çiğ haliyle teşhir eden, sarsıcı, rahatsız edici bir film.

Utøya 22. Juli, sadece adada yaşanan olayları gerçek zamanlı olarak aktarmakla yetiniyor. Film, olayın sonrasında yaşananlara değinmiyor, sadece altyazı ile bilgi veriyor. Ben izlemedim ama ilgi duyanlar bu olayı, olaydan sonra yaşananları ve yargı sürecini anlatan farklı bir yönetmen tarafından çekilmiş 22 July (2018) filmini de izleyebilirler.

7,5 /10

Aile içi şiddet ve çocuk istismarına dair oldukça sert ve çarpıcı bir film Back Roads. Dramatik alt yapısı iyi kurgulanmış ve sırrını zamana yayarak açıklayan filmlerden. Dakikalar geçtikçe aralanan gizem perdesinin arkasından ortaya çıkanlar seyirciyi şok edecek ve zaman zaman “Yok artık!” dedirtecek nitelikte. Ancak ortada kimsenin ahkâm kesemeyeceği bir konu var ki o da istismarın olduğu bir ailede istismara uğrayan bireylerin ne tür tepkiler gösterebileceği, bunu nasıl yansıtabileceği… Bu nedenle zaman zaman abartılı görünebilecek ayrıntılar, ortada istismar ve şiddet gibi acı bir gerçek varken normalleşebiliyor filmde. Filmin sonunda verilen ve bizim de aslında bilip de inanılmaz bulduğumuz, göz ardı ettiğimiz istatistikler çocukluklarında bir şekilde istismara bağlı travma geçirmiş ne çok insanla birlikte yaşadığımızın kanıtı niteliğinde. Acı bir konu, güçlü bir dram ve iyi bir film.

7,7 /10

Berlin Film Festivali’nden üç ödülle dönen ve Paraguay’lı yönetmen Marcelo Martinessi’nin ilk uzun metraj filmi olan Las Herederas yönetmenin hikaye ve anlatı üzerindeki etkileyici kontrolü ile ilk film oluşunu hiç belli etmeyen bir ilk film. Görkemli bir konakta ailelerinden kalan mirası harcayarak geçinen iki kadının hikâyesini anlatan film sınıf farklılaşmasına ve kadın özgürleşmesine yaptığı vurguyla başarılı bir “kadın” filmi.

Ana anlatıda hazırdan yiyerek tüm varlıklarını bitiren iki kadından biri borçlar nedeniyle hapse girince 30 yıldır birlikte yaşadığı hayat arkadaşının yokluğu ile boşluğa düşen Chela’nın dönüşümü anlatılıyor. İkilinin yaşadığı finansal sıkıntılar ve bu sıkıntıların doğurduğu sonuç bu ikili arasında bir ilişki krizine ardından da Chela’da bir ruhsal krize dönüşüyor. Para kazanmak için taksicilik yapabileceğini keşfetmesi ve bu esnada Angy ile tanışması Chela’da köklü bir dönüşümü tetikliyor. Görece ağır ilerleyen temposuna rağmen yarattığı başarılı atmosfer, görüntü ve sanat yönetmenliğindeki ustalık ve etkileyici finali ile bu yılın aldığı ödülü hak eden filmlerinden.

7,8 /10

Hollywood’da çok işlenmiş konusuna ve bol klişe barındırma potansiyeline rağmen ülke etiketinde İspanya ve Meksika yazdığı için çok da tereddüt etmedim izlemek için. Campeones, kamu hizmeti cezası olarak zihinsel engellilere üç aylığına basketbol koçu olmaya mahkûm edilen Marco’nun ve çalıştırdığı zihinsel engelli takımın oldukça sıcakkanlı, samimi, eğlenceli ve fazlasıyla sevimli hikayesini anlatıyor. Klişe konusuna rağmen klişelere düşmemek için elinden geleni yapan bunda da büyük oranda başarılı olan film, sımsıcak ayrıntılar ve seyircide buruk bir gülümseme bırakan naif mesajlar içeriyor. Zihinsel engelli birbirinden sevimli, birbirinden orijinal tiplerle bildik bir senaryo olmasına rağmen az klişeli ve tatmin edici düzeyde orijinal bir film Campeones. Vıcık vıcık mizah anlayışı olmayan iyi bir komediyle eğlenmek isteyenlere.

7,0 /10