Bugün Ne İzledim - Franz_K

Hani “Bergman filmi anlatılmaz, yaşanır.” diyesi geliyor tüm Bergman filmlerinde insanın. Bergman filmlerini tahlil etmek, anlatmak çok zor, zira Bergman filmlerinin bizzat kendileri tahlil niteliğinde. Filmi anlamak ve anlatmak için tüm diyalogları, tüm sahneleri, karakterlerin her bir tavrını didik didik etmek ve üzerinde konuşmak gerek.

Bergman, yine çekirdek kadrosuyla ve yine insan ruhunun derinliklerine dokunan bir filme imza atmış En Passion’da. Kırsalda bir araya gelen bir karı koca, eşini kaybetmiş bir kadın ve eşinden ayrılmış bir adamdan oluşan dört kişi üzerine kurgulamış filmi. Her biri kendi içindeki yalnızlıktan boğulmuş, yaşadıkları yüzeysel ilişkilerden ve iletişimsizlikten mustarip dört karakter… Bergman her zamanki ustalığı ile kişilerin kendileriyle ve diğerleri ile olan hastalıklı ilişkilerini yine büyük ustalıkla aktarmış filmde. Bir de her bir oyuncunun canlandırdığı karakterle ilgili görüşlerini aktardığı çekimleri sıkıştırmış filmin aralarına ki çok ilginç bir boyut kazandırmış filme bu durum. Benim için filmin bir diğer dikkat çekici tarafı Anna’nın bir kâbusunun Skammen filmiyle kesişmesiydi. Filme dair hiçbir yorumda karşılaşmadım ancak Anna, Skammen filminin içinde gibiydi o kâbusta. Benim için özel bir sürprizdi bu. Filmde sürprizbozan olmasın diye bahsedemediğim çok çarpıcı sahneler de var ki o sahneler filmi izlemeye karar verenlerin ödülü olsun.

Tekrar başa dönüyorum. Bir Bergman filmini anlatmak, tanıtmak, tahlil etmek gerçekten zor. Bergman filmlerini izlemek de zor. Ama keyfine varan için sinemanın vereceği gerçek zevki iliklere kadar hissedeceği bir deneyimdir Bergman filmi izlemek. Benim için en iyisi değildi ama iyi bir Bergman filmi.

8,8 /10

Dinin ve bir din etrafında bir araya gelmiş bağnaz toplulukların kişiler üzerinde, aynı zamanda bu çevrede yetişmiş bireylerin kendi üzerinde yarattığı baskıya, bu baskının sonuçlarına dair güçlü bir film Disobedience… Film, dini geleneklerine bağlı katı bir Yahudi toplumuna odaklanıyor ve bu toplulukta yetişmiş, anlayış olarak birbirinden farklı üç birey üzerinden “dine rağmen tercihte bulunma/bulunabilme”ye ve bireysel özgürlüklere dair bir sorgulama yapıyor. Üstelik bunu cinsel tercihler gibi oldukça hassas bir konu üzerinden yürütüyor. Her ne kadar Yahudi inancını ve geleneklerini sorgulasa da dinsel tabuların bireysel özgürlükleri sınırlandırdığı her topluma uyarlanabilecek bir film Disobedience. Homofobik bir yaklaşım yerine 21. Yüzyıl insanının düşünsel anlamdaki özgürlüğüne dair ön kabullerle değerlendirildiğinde, sembolik olarak cinsel özgürlüğü işleyen filmden evrensel birçok ders çıkarabilir. Rachel Weisz, Rachel McAdams gibi iki yıldızın katkılarıyla…

7,5 /10

Yıllar önce izlemiştim. Ancak hiçbir şey kalmamış aklımda. İyi olmuş…

Yolları birbiriyle kesişen dört insan arasındaki çapraz ilişkileri ele alan Closer; aşka, aldatmaya, sadakate, sahiplenmeye ya da vazgeçmeye ve ikili ilişkilere dair ihtiras yüklü, şehevi, sert ve zaman zaman özellikle diyalogları ile rahatsız edici bir film. Gücünü sadece senaryosu ve diyaloglarından değil dört usta oyuncunun birbirinden başarılı performanslarından ve muhteşem müziklerinden alıyor aynı zamanda Closer. Karakterler ve kurgunun fazlasıyla aykırı olduğunu, filmin bu anlamda gerçeklikten uzaklaştığını söylemek mümkün aslında. Ancak filmin gerçeklik kaygısı taşımadığı, asıl amacının ikili ilişkiler adına bildik değerleri sorgulamak ya da bu değerlere eleştirel bir bakış atmak olduğu rahatlıkla söylenebilir. Her durumda; sıra dışı, güçlü ve beğenilse de beğenilmese de deneyimlenmesi gereken bir yapım Closer.

7,5 /10

Malum sebeplerle çok darda kalmadıkça Hollywood aksiyonlarından uzak durmaya çalışırım. Looper, kadrosu ve çok güvenilir bulmadığım IMDb puanıyla uzun süredir gözüme çarpan ama bir şekilde uzak durduğum bir filmdi. Ailecek aynı (Hollywood kafası) kafada olduğumuz nadir günlerden biriydi bu gün. Beklentiyi yüksek tutmadan oturduk karşısına. Eğlendik mi? Evet, eğlendik…

Hani yiğidi öldürüp hakkını da yememek lazım: Looper, gerek kurgusuyla, gerek senaryosuyla, gerekse oyuncu performansları ile türünün iyileri arasında kesinlikle. Film her şeyden önce özgün ve ilginç sayılabilecek senaryoya sahip ve ilgiyi baştan sona diri tutmayı başarıyor, keyifli dakikalar geçirtiyor seyirciye. Emily Blunt’un katkısıysa yadsınamaz elbette. Hele elemanı yatağa çağırma sahnesi akıllardan silinecek gibi değil.

Gelgelelim Looper bir Hollywood filmi nihayetinde. 2040’lı yıllarda geçen film her şeyi ile 90’lı yıllara ait bir arka plana sahip. Havada uçan motosikletlerin yanında kıçlarına tuhaf borular takılmış 90 model arabaların sokaklarda cirit atmasından tutun da, esas kız ile esas oğlanın birbirleri ile haberleşmek için ufacık bir veledin hazırladığı oyuncağa ihtiyaç duymasına, Bruce ağabeyimizin makineli tüfeklerle ortalığı kan gölüne çevirmesine kadar Hollywood kokan, rahatsız edici bir yığın ayrıntı var üstelik filmde.

Sinemayı salt eğlence, kafa dağıtma, güzel zaman geçirme olarak gören ya da o kafada olan herkesin çokça keyif alacağı film, sinema kültürü az buçuk gelişmiş her izleyici için sıradan bir deneyim olacaktır. Benzerlerinden birkaç gömlek daha iyi, nispeten emek verilmiş ve klişelerden kaçınabildiği kadar kaçınmış ortanın üstü bir Hollywood gişe filmi…

6,8/10

Umutsuzca iyi olmaya çalışmanın hikâyesi Tesko Je Biti Fin…

İyi olmaya çalışmanın ne kadar zor olduğunun, iyi olmak isteyeni şartların ne kadar zorladığının sinemada göreceğiniz en sevimli karakterlerden biri Fudo etrafında gelişen hikâyesi. Çok iddiasız, sakin, hayat gibi öylesine akıp giden doğal bir hikâyesi var filmin. Seyirciye Fudo ile empati kurduran, onunla beraber iyi olmaya gayret ettiren bir hikaye bu… Hollywood alışkanlıklarıyla seyirciye sürekli “Acaba şimdi ne olacak?” sorusunu sorduran ve ufak heyecanlar yaşatan film Fudo’nun oldukça olağan ve sıradan yaşamı nedeniyle hiçbir sıra dışı heyecana yer vermiyor. Her şey olağan ilerliyor, hatta bazen absürt denilebilecek kadar olağan ilerliyor, tıpkı hayat gibi. Gerçekçi tavrını da buradan alıyor zaten. Finalde yaptığı ufak sürprize rağmen bu olağan halinden hiç taviz vermiyor film ve başladığı gibi olması gereken şekilde bitiyor.

Sevimli, umut veren, iç ısıtan film severlere…

7,8 /10

Kendine has sinema dili ile yine oldukça orijinal bir yapıma imza atan Wes Anderson, şaşırtma(ma)ya devam ediyor. Bir “stop motion” animasyon olarak gerek ele aldığı konu ile gerek görselliği, gerekse seslendirmeleriyle kesinlikle sıra dışı ve başarılı bir yapım Isle of Dog…

Animsayon filmlerden alışık olduğumuz iyi ile kötünün mücadelesi şeklinde standart bir kurguya sahip film asıl farkını; hayvan haklarına, çevre sorunlarına, sanayileşmeye dair söylediklerinin yanı sıra verdiği politik mesajlarla ortaya koyuyor. Otoriter rejimlerin ve diktatörlerin toplum mühendisliği konusundaki acımasız ve geniş kitlelerin algılarıyla oynayan tavrı başarıyla aktarılıyor filmde. Ezilen, sömürülen kesimler ise “sadakat” ile özdeşleşmiş köpekler üzerinden ele alınıyor. Geniş kitleleri manipüle eden diktatör profili, yöneten gibi görünen diktatörü yöneten yaver figürü, “dış güçlerin oyunu” vurgusu, tabanı harekete geçiren devrimci lider, seçim hileleri gibi epey bir ayrıntısına yabancılık çekmeyeceğimiz film sembolik anlamda o kadar başarılı ki her bir karakter ve her bir olay ile ilgili yerel bağlantılar kurmak mümkün. Ancak öğrenci değişim programı ile Japonya’da bulunan Amerikalı öğrenci ayrıntısı oldukça sırıtmış filmde. “Batı’nın baskıcı rejimlerde ezilenden yana olduğu” yalan algısını çok itici bir biçimde empoze etmeye çalışan bu ayrıntı filmin bütünü dikkate alındığında ve algı yönetimini eleştiren bir yönetmenin böyle ucuz hamlelerle algı yönetmeye çalıştığını görmek oldukça rahatsız ediyor, filmin genel başarısına da yakışmıyor.

Sonuç olarak özgün anlatısı, başarılı çizimleri, seslendirmeleri, akıcı hikayesi, diyalogları ile oldukça başarılı bir yetişkin animasyon filmi Isle of Dog.

7,8 /10

İki haftalık tatilin ardından eve dönüş…

İlk yapılacak şey tatil kirlerinden kurtulup film başına oturmak olacak elbette. Ve film, idam çığırtkanları naralarının ayyuka çıktığı bir dönemde izlenebilecek en anlamlı film olacak muhakkak.

Dead Man Walking, suç ve ceza ile ilgili tüm olası öngörüleri hem suçlu hem mağdur bakış açısıyla her kesimden seyirciye empati kurduracak şekilde ve çok katmanlı bir biçimde ele alıyor. Hani kimse mağduriyetine sebep olan kişiye hangi cezanın verilmesini ister, mağdur olmadan bilemez. Ve evet bu anlamda ahkâm kesmek de biraz büyüklük taslamaktır muhakkak. Ancak her durumda beşeri adaletin güvenilmezliği çıkıyor ön plana ki kötü örnekleri ülkemizde uzun yıllar en trajik biçimde yaşandı/yaşanıyor. Filmde de parası olup iyi bir avukat tutan ile bu imkânlara sahip olmayan iki suçlu arasındaki adaletsizliğe dikkat çekilerek beşeri hukukun; maddi imkânlara, nüfuza ya da bireylerin siyasi ikballerine yenik düşerek nasıl şirazesinden kaydığına dair önemli vurgularda bulunuluyor.

Susan Sarandon ve Sean Penn’in resital niteliğinde oyunculukları ve içinde insan faktörü bulunan her türlü yargılamanın ülkelere ve coğrafyalara bağlı olmaksızın güvenilmez olduğuna dair önemli vurgusuyla muhakkak izlenmesi gereken bir film.

8,2 /10

Her seçim öncesi izleme listeme aldığım ancak bu seçimlerin hiçbirinde umut taşımadığım için izlemeyi ertelediğim bir filmdi No. Bu kez umutluyum, uğur olsun diye özellikle seçim öncesi gece izlemeyi seçtim. Tatil öncesi son film paylaşımım olacak bu film aynı zamanda.

1973’te askeri darbe ile ülke yönetimi ele geçiren Pinochet’nin 15 yıllık dikta rejiminden sonra uluslararası baskılara dayanamayarak “rejimini legalize etme” amacı ve kesinlikle kazanacağı inancı ile 1988’de gittiği referandum öncesine odaklanan belgesel niteliğinde bir film No. Temelinde gerçek olayların yattığı filmleri senaryo, oyunculuk, kurgu vs. açısından değil de altında yatan gerçeklik açısından değerlendirmeyi daha doğru buluyorum.

Her şeyden önce geçtiğimiz referandumda başkanlık rejimine “Hayır” diyen her siyasi partinin kampanya sorumlularının -izlemiş olduklarını tahmin ediyorum- bir kez daha izlemesi gereken bir film. Zira baskıcı bir dikta rejimine rağmen demokratik olarak ve “hile yapıldı” bahanelerine sığınılmadan nasıl zafer kazanılabileceğinin belgesi niteliğinde bir film No. Doğru yaklaşımlarla seçmenin korkularından nasıl arındırılabileceğinin, nasıl ikna edilebileceğinin belgesi niteliğinde aynı zamanda. İktidarda olanların genellikle “biz gidersek kötü olur” temeline dayalı seçim stratejilerine nasıl cevap verilebileceğinin örneği ayrıca… Ve ne acı ki dikta rejimlerinin ve diktatörlerin nasıl hep aynı tarz insanlar olduğunun ve kurdukları korku imparatorlukları ile nasıl kendilerini büyüttüklerinin filmi… Ancak filmin en önemli ve filmi bu kadar büyük yapan mesajı hiçbir dikta rejiminin yıkılmaz olmadığı… Doğru stratejilerle ve demokratik yollarla… Darısı başımıza…

8,0 /10

Türk sinemasının en güzel seri katilini izlemek isteyenlere...

İzlediğim her filminden keyif aldığım Türk bağımsız sinemasının “auteuer”lerinden Ümit Ünal’ın tiyatro izliyormuş keyfi veren ve gerek hınzır senaryosuyla, gerek kurgusuyla, gerekse usta oyunculuklarla oldukça güzel zaman geçirten son filmi. Demet EVGAR’ın başarıyla canlandırdığı kocasının sözünden hiç çıkmayan, kendisine uygulanan psikolojik ve fiziksel şiddeti kanıksamış, aldatıldığını öğrense bile tepki göstermeyecek kadar duyarsızlaşmış, kocasının peşinden kasaba kasaba dolaşmaktan tüm yaşam enerjisini kaybetmiş, umutsuz ev kadını Neslihan’ın bir intikam meleğine dönüşümünün temposunu ve merak duygusunu hiç kaybetmeyen, bir çırpıda izlenecek, karanlık ancak bir o kadar da komik hikâyesi Sofra Sırları.

7,5 /10

Dil engeline ve ön yargılara rağmen insanların ortak bir noktada buluşabileceğine, “öteki ya da yabancı” kavramına dair sıra dışı bir yapım Western. Meinhard Neumann’ın ilk ve tek performansında can verdiği, hafızalardan silinmeyecek etkideki Meinhard karakteri ile öne çıkan filmde bir Bulgar köyünde termik santral inşaatında çalışan Alman işçiler ile köylü arasında geçen olaylar anlatılıyor. Bir senaryoya bağlı kalmadan doğaçlama çekilmiş havası ve olay akışındaki doğallık bir film izliyormuş değil de gerçek yaşamdan bir kesite tanık oluyormuş hissi yaratıyor seyircide. Köylü ile şantiye işçileri arasındaki gerilim ve her an bir şey olacakmış hissi filmin durağan yapısına rağmen ilgiyi diri tutuyor. Ancak yukarıda da belirttiğim gibi filmin asıl güçlü tarafı olayların etrafında döndüğü Meinhard karakteri. Gizemli geçmişi, sessiz sakin yapısı ve aradaki dil engeline rağmen bir şekilde köylü ile yakınlaşmayı başaran Meinhard’ın yüreğinde bağlamış nasırlar yüzündeki hüzünlü ifadeden anlaşılıyor ve bu, seyirci ile karakter arasında derin bir bağ yaratıyor. Duru, sakin, doğal anlatımı ve elbette ki Meinhard Neumann farkı ile öne çıkan ve geleneksel Bulgar yaşamına dair yerel tatlar sunan özel bir film Western.

8,5 /10